Nghe đồn hồi mới GP, để khuyến khích dân đi học, chợ được rào lại chỉ có 1 cái cổng trên đó có mấy câu biểu ngữ, ai đọc được đúng câu ấy thì được gọi là biết chữ và cho vào mua bán. Thế rồi mới có “Bình Dân Học Vụ” lập ra để xóa mù chữ cho người dân. Cũng lại…nghe đồn là sau đó ít lâu, tỉ lệ người dân “biết đọc biết viết” lên tới hơn 100%, nghĩa là không còn ai mù chữ hết!
Sau này, cứ mỗi lần nhìn vào tờ khai nào có phần “học vấn” thì tôi cũng mắc cười: Bắt đầu thấp nhất là “biết đọc viết” rồi tới cấp 1, 2, 3,…chả lẽ mình đánh vào chỗ “biết đọc viết” thì kỳ quá, học vấn gì mà thấp dữ vậy? Sau này khi đã học gần hết cấp rồi thì mới thấy cái chỗ “biết đọc” và “biết viết” nó cao nhường nào, không phải ai cũng có trình độ này.
Thế nào là “biết đọc” nhỉ? đọc suông mấy câu biểu ngữ sáo rỗng ấy là biết đọc rồi đó! Mà, người ta cũng chỉ muốn chúng ta biết bấy nhiêu đó thôi. Biết nhiều nữa mà làm gì, chỉ có hại!
Bọn chúng biết đọc rồi thì sẽ đọc tùm lum hết, tìm các báo lề trái, báo chí nước ngoài mà đọc. Chúng nó sẽ tìm đọc các sách bị cấm, các nguồn bị chặn, thế là nguy hại lắm!
Cái hệ thống giáo dục của VN hiện nay cũng chỉ là một thứ phát triển từ cái Bình Dân Học Vụ mà ra, chỉ đổi tên thành Bộ Giáo Dục thôi. Ba cấp căn bản vào ĐH cũng được xem là cấp 4, chúng chỉ đào tạo ra những con người Biết-Đọc-Viết-Sao-Cho-Đúng.
Thế nào là “biết viết”? Hãy đọc các bài văn của bọn trẻ làm, từ bài văn 0 điểm cho tới bài văn 10 điểm, chúng viết cái gì trong đó nhỉ? Báo chí tiêu biểu cho những người “biết viết”, có thể là họ “biết” nhưng ngòi bút và giấy của họ đã bị “định dạng” và xiềng khóa, nên họ viết gì cũng tựa tựa như nhau.
Người ta ca ngợi Văn Nhân Giai Phẩm hoặc các tập thơ văn tiền chiến, chứ có ai ca ngợi những bài văn thơ sặc mùi “nghệ thuật vị nhân sinh” của cùng các tác giả ấy sau khi đã được “mặt trời chân lý chiếu qua tim” (TH). Cho tới ngày nay thì cái sự “biết viết” chẳng khá hơn, dù cũng xuất hiện Blog và Facebook, họ có thể viết trên ấy một cách tự do. Văn chương chẳng thể tự do nổi khi cái thân của họ bị trói ngay sau đấy.
Thằng tôi cũng mừng là bây giờ chẳng có thứ giấy tờ nào có cái dòng “biết đọc viết” ngay phía đầu của phần học vấn. Có lẽ người ta đánh đồng cấp 1 là biết đọc viết rồi, mà hơn 100% dân số ta đã hết mù chữ thì cần gì cái chỗ “biết đọc viết” nữa.
Hoặc là, có lẽ lâu rồi chẳng còn ai đánh dấu vào cái ô ấy, cho nên người ta mới cho rằng cả nước VN cũng chẳng còn ai có học thức ở cái cấp ấy nữa, nên họ đã bỏ ô chọn ấy đi.
Bỏ là phải rồi. Vì thực sự có mấy ai “biết đọc, biết viết” đâu mà chọn. Vả lại họ cũng chẳng dám…
19-01-14